Retoryka doradzania

XV jubileuszowa Konferencja PTR zorganizowana we współpracy z Interdyscyplinarnym Centrum Retoryki Stosowanej Pro Rhetorica (IBL PAN) odbyła się w dniach  17-18 listopada 2016 roku w Warszawie.

PROGRAM KONFERENCJI

SPRAWOZDANIE W „RES RHETORICA”

Wszelkie kontakty społeczne zawsze niosły ze sobą konieczność dokonywania wyborów. Na wybory te wpływało i wpływa wiele czynników, zależnych od charakterystycznych dla danej epoki sposobów przekazywania informacji, potrzeb społecznych, poziomu wiedzy, etc. Obserwując ewolucję sposobów wywierania wpływu, dostrzegamy przejście od dominacji środków „twardych” (rozkazów, nakazów, zakazów), do preferencji środków „miękkich” (rad, porad i sugestii). Środki „miękkie”, paradoksalnie, nie są wcale słabe; czasem działają dzięki faktycznej wolności wyboru spośród wielu propozycji, czasem jednak ta wolność okazuje się iluzoryczna.

Wiele wieków refleksji retorycznej doprowadziło do wyróżnienia rozmaitych środków retorycznych (w starożytności rozważanych głównie w ramach genus deliberativum) wykorzystywanych w różnych formach rad i porad.

1. Wzorce udzielania porad w aspekcie historyczno-kulturowym i literackim (w różnych językach, w różnych okresach historycznych, w różnych kontekstach socjolingwistycznych).

2. Typologia kontekstów udzielania porad (porady w ramach instytucji; porady na forach społecznościowych; porady przyjacielskie itp.) i retoryczne przejawy tego zróżnicowania.

3. Profesjonalizacja udzielania porad (w dawnych wiekach: pisarz polityczny, renesansowy pedagog, spowiednik-kaznodzieja; obecnie: doradca, ekspert, trener, coach, specjalista, itd.) i jej retoryczne przejawy.

4. Gatunkowe wzorce wyrażania porad w ujęciu retorycznym (w dawnych wiekach: traktaty parenetyczne, „zwierciadła”, przysłowia, sentencje; obecnie: książki-poradniki, artykuły poradnikowe, schematy pytanie-odpowiedź, reklamy, strony i fora internetowe, blogi i video-blogi).

5. Specyfika środków retorycznych, używanych w poradach, rozpatrywana ze względu na wzorce interakcji (np. porady udzielane z własnej inicjatywy; porady na prośbę zainteresowanego).

6. Specyfika środków retorycznych, używanych w poradach, rozpatrywana ze względu na uczestników: nadawcę (autorytet, eksperta, specjalistę-amatora, coacha, celebrytę, „zwykłego człowieka” itd.) oraz adresata (np. w poradach kierowanych do kobiet lub mężczyzn, nowicjuszy lub ekspertów, matek, ojców, młodzieży, księży)

7. Specyfika środków retorycznych, używanych w poradach, rozpatrywana ze względu na tematykę porad (np. porady dotyczące zdrowia, wyglądu, stylu życia, podejmowania decyzji osobistych, wyboru towarów i usług; poradnictwo zawodowe).

Komitet Naukowo-Organizacyjny

Dr hab. Maria Załęska

Dr hab. Joanna Partyka, prof. IBL PAN

Sekretarz Konferencji:

Dr Małgorzata Trębska