Sprawozdanie zarządu
Działalność organizacyjna
- Zebrania zarządu
W okresie sprawozdawczym Zarząd spotykał się w celu omawiania spraw bieżących, przygotowywania konferencji PTR oraz omawiania planów dalszej działalności. Odbyły się
cztery spotkania zarządu (21.09.2020, 28.12.2020, 18.02.2021, 03.05.2021). Oprócz tego Zarząd omawiał wiele spraw drogą e-mailową (formuła e-zebrań). - Obchody XX-lecia PTR
Ze względu na sytuację pandemiczną, obchody XX-lecia PTR mogły się odbywać jedynie w formie inicjatyw online. Miały one formę konferencji, warsztatów oraz nowych inicjatyw, które zostały opisane poniżej. - Działalność instytucjonalna
Przewodnicząca i wiceprzewodnicząca PTR uczestniczyły w zebraniu dziekanów i dyrektorów w sprawie listy czasopism w dyscyplinie nauki o komunikacji społecznej i
mediach (22.02.21).
4. Funkcje w organizacjach międzynarodowych Przewodnicząca PTR, dr hab. Maria Załęska, jako członek Zarządu Rhetoric Society of Europe, uczestniczyła w zebraniach Zarządu RSE, poświęconych organizacji nowej strony RSE, serii wydawniczej RSE, organizacji sesji naukowej RSE w Tybindze w 2021 oraz konferencji w Tybindze 2022.
II. Działalność naukowa
1. Konferencja
W ramach obchodów XX-lecia PTR, prof. Jim A. Kuypers (Virginia Tech University) jako zaproszony gość wygłosił wykład plenarny na III Międzynarodowej konferencji pt. Media in
America, America in Media, zorganizowanej we współpracy PTR z UMCS w Lublinie (Katedra Anglistyki i Amerykanistyki, Wydział Humanistyczny oraz Katedra Komunikacji
Medialnej, Wydział Politologii i Dziennikarstwa), przy wsparciu Ambasady Amerykańskiej. Przewodniczące komitetu organizacyjnego: dr Anna Bendrat i dr Elżbieta Pawlak-Hejno.
2. Seminarium PTR
W ramach obchodów XX-lecia PTR, zainaugurowano seminarium metodologiczne pt. „Rhetorica inter alia – Retoryka między innymi”. O związkach retoryki i lingwistyki mówiła
dr hab. Maria Załęska, przewodnicząca PTR. (23.04. 2021).
3. Letnia Szkoła Doktorska
Prof. Agnieszka Budzyńska-Daca i dr Ewa Modrzejewska opracowały program letniej szkoły doktorskiej Metody nowej retoryki w badaniach interdyscyplinarnych i przystosowały go do warunków edukacji zdalnej. Zajęcia prowadzić będą między innymi członkowie PTR (termin realizacji szkoły: czerwiec-wrzesień 2021).
4. Patronaty PTR
1) Polskie Towarzystwo Retoryczne objęło patronatem działalność Studenckiego Koła Naukowego Retoryki “Gadu-gadu”, które zostało założone w 2019 r. na Wydziale
Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. 2) PTR patronowało również V edycji Akademickich Mistrzostw Polski Debat Oksfordzkich. W wybrane przedsięwzięcia zaangażowali się członkowie PTR, między innymi w roli sędziów – dr hab. Paweł Gondek oraz dr Ewa Modrzejewska, która również wystąpiła z wykładem poświęconym tematyce autorytetu i wiarygodności.
Obydwoje zasiadali w panelu pt. „Debata Oksfordzka jako Narzędzie Dydaktyka Akademickiego” w ramach Polskiego Kongresu Debat (27.02.2021). Dr Anna Miłoszewska-Kiełbiewska poprowadziła zespół w pokazowej debacie oksfordzkiej. Dr hab. Maria Załęska została zaproszona na debatę finałową (21.05.2021).
5. Publikacje
W ramach obchodów XX-lecia PTR, na zaproszenie prof. Jima A. Kuypersa z Virginia Polytechnic and State University (USA), zarząd PTR przygotował artykuł „Rhetoric in
Poland”, który przedstawia środowisku międzynarodowemu współczesny rozwój retoryki w Polsce (A. Bendrat, A. Budzyńska-Daca, A. Kampka, E. Modrzejewska, M. Załęska:
“Rhetoric in Poland”, Southern Communication Journal Vol. 86 (2), 2021, p. 119-133).
III. Działalność wydawnicza
Pod auspicjami PTR wychodzą dwa tytuły: czasopismo Res Rhetorica oraz seria wydawnicza Rhetoricum. PTR współpracuje także przy serii wydawniczej Pro Rhetorica.
1. Res Rhetorica
Czasopismo Res Rhetorica zachowuje systematyczność publikacji. W okresie sprawozdawczym opublikowano 4 numery:
1) Rhetoric of American Identities/ Retoryka amerykańskich tożsamości, tom 7 Nr 2 (2020), redaktorki numeru: Anna Bendrat, Elżbieta Pawlak-Hejno
2) Retoryka (nie)grzeczności/ Rhetoric of (im)politeness, tom 7 Nr 3 (2020), redaktor numeru: Anna M. Kiełbiewska
3) Rhetoric of Silence in American Studies/ Retoryka ciszy – perspektywa amerykanistyczna, Tom 7 Nr 4 (2020), redaktorki tomu: Katarzyna Molek-Kozakowska, Klara Szmańko [we współpracy z Polish Association for American Studies]
4) Retoryka nowych mediów/nowych wyzwań / Rhetoric of new media/new challenges, Tom 8 Nr 1 (2021), redaktor: Katarzyna Molek-Kozakowska
Wysoka punktacja publikacji w kwartalniku (70 pkt.) oraz indeksowanie czasopisma w bazie Scopus przyciąga coraz większe grono autorów. W 2020 roku w Res Rhetorica opublikowano 36 recenzowanych artykułów (21 po angielsku, 15 po polsku). Większość autorów jest afiliowana na polskich uczelniach, zagraniczni autorzy pochodzą ze Szwecji, Norwegii, Czech, Francji, Słowacji, USA, Zjednoczonych Emiratów Arabskich i Tajwanu. Niezmiernie ważny jest wzrost rozpoznawalności czasopisma. Systematycznie powiększa się także baza recenzentów. W 2020 roku swoimi opiniami wsparło redakcję 77 recenzentów z kilkudziesięciu ośrodków naukowych, w tym 29 zagranicznych.
2. Inne publikacje
Członkowie PTR w okresie sprawozdawczym publikowali również liczne artykuły w różnych czasopismach i tomach zbiorowych.
IV. Działalność popularyzująca retorykę
1. Warsztaty i kursy
1) 18.01.2021: warsztaty Polskiego Towarzystwa Retorycznego przy wsparciu Ambasady USA pt. “10 resources for incorporating Critical Thinking and Media Literacy into your classes”; 140 uczestników online. Warsztaty były skierowane do członków PTR, jak również do kadry akademickiej oraz nauczycieli szkół podstawowych i średnich z Polski; prowadząca: Willow Barnosky, Virtual English Language Fellow w ramach programu edukacyjnego Departamentu Stanu USA; organizator: dr Anna Bendrat.
– https://resrhetorica.com/index.php/RR/article/view/551
2) W ramach obchodów XX-lecia PTR, dnia 11.02.2021 odbyło się spotkanie warsztatowo-dyskusyjne dydaktyków retoryki pt. „Jak uczyć retoryki online”, zorganizowane przez dr Ewę Modrzejewską. Spotkanie zainicjowało moderowane forum wymiany dobrych praktyk (metodycznych i technologicznych):
– https://retoryka.edu.pl/aktualnosci/11-02-czwartek-spotkanie-warsztatowo-dyskusyjne-dydaktykow-retoryki/?occurrence=2021-02-11
– https://retoryka.edu.pl/aktualnosci/kilka-pomyslow-ze-spotkania-ptr-o-nauczaniu-online/
3) 09.04.2021: Warsztat PTR skierowany do pracowników naukowo-dydaktycznych i nauczycieli, którzy chcieliby wykorzystywać lub już wykorzystują debatę oksfordzką
jako narzędzie dydaktyczne. Spotkanie prowadził wieloletni trener i animator inicjatyw debatanckich, Jan Piosik (Fundacja Projekty Edukacyjne) w ramach grantu
dla Akademickich Mistrzostw Polski Debat Oksfordzkich (AMPDO).
– https://retoryka.edu.pl/events/warsztat-debata-jako-narzedzie-dydaktyki- akademickiej/?occurrence=2021-04-09
4) 22.03.2021: Międzynarodowe warsztaty dla doktorantów przy wsparciu Ambasady Amerykańskiej – prezentacja projektów badawczych 7 doktorantów (USA, Bangladesz, Południowa Korea, Niemcy i Polska); UMCS Lublin; goście specjalni:
znawca retoryki, Prof. Jim A. Kuypers i Prof. Michael Horning (Virginia Tech School of Communication); przewodniczące komitetu organizacyjnego: dr Anna Bendrat i dr
Elżbieta Pawlak-Hejno.
5) Prof. dr hab. Joanna Partyka kieruje Kursem Retoryki Praktycznej w IBL PAN. Niektórzy członkowie PTR prowadzą zajęcia na Kursie Retoryki Praktycznej, organizowanym przez Instytut Badań Literackich PAN.
3. Konkurs PTR na najlepszą pracę dyplomową z retoryki
1) Laureatka I konkursu PTR (2019) na najlepszą pracę dyplomową z retoryki, mgr Aleksandra Łukowska, na podstawie swojej pracy magisterskiej przedstawionej do konkursu opublikowała artykuł w „Res Rhetorica”. Publikacja stanowiła nagrodę za zwycięstwo w konkursie („Res Rhetorica”, tom 7, nr 3 (2020): Retoryka (nie)grzeczności/ Rhetoric of (im)politeness:
– https://retoryka.edu.pl/aktualnosci/zwycieska-praca-opublikowana/
2) W 2021 r. odbył się także II konkurs PTR na najlepszą pracę dyplomową z retoryki, którego wyniki ogłoszono na uroczystości dn. 21.05.2021. Inicjatywa PTR spotkała się z dużym zainteresowaniem środowiska. Nadesłano prace w języku polskim, angielskim i francuskim, co świadczy o tym, że tematyka retoryczna podejmowana jest w wielu ośrodkach akademickich i na różnych wydziałach.
– Laureatem został mgr Krystian Słomka vel Słomiński, który przedstawił pracę magisterską pt. „Przekłady i parafrazy Vitae Regnum Polonorum od XVI do XVIII wieku – sposoby kreowania wizerunku doskonałego władcy”, napisaną na Uniwersytecie Łódzkim pod kierunkiem dr hab. Michała Kurana, prof. UŁ.
– W kategorii licencjatów komisja postanowiła przyznać wyróżnienie za pracę lic. Joanny Koswendy (UAM Poznań) pt. „Argument ad hominem dans les commentaires sur Olga Tokarczuk, prix Nobel de littérature en 2018” (Argument ad hominem w komentarzach internautów dotyczących laureatki nagrody Nobla w dziedzinie literatury 2018, Olgi Tokarczuk), napisaną pod kierunkiem dr Jolanty Dyoniziak.
Obrady komisji, złożonej z przedstawicieli różnych ośrodków naukowych w Polsce, przyczyniły się do zaplanowania inicjatyw na rzecz studentów i promotorów, którzy chcieliby sięgać po metody retoryczne w swoich badaniach na różnych kierunkach studiów.
V. Działalność promująca PTR
Działalność PTR jest promowana w Internecie i w mediach społecznościowych:
a. strona internetowa PTR
Za aktualizację treści na stronie internetowej PTR odpowiada dr Ewa Modrzejewska. Na stronie została dodana nowa zakładka z wyborem pozycji bibliograficznych dotyczących
retoryki. Wsparcie techniczne – zarówno w odniesieniu do strony PTR, jak i RR – zapewnia Katarzyna Sobczak-Rosochacka.
W ramach obchodów XX-lecia PTR, na stronie PTR zainicjowano działy „Retoryka w działaniu. Subiektywny słownik pojęć retorycznych” oraz „Forum retoryczne”. Zarząd
podtrzymuje zaproszenie do wszystkich członków PTR do współtworzenia treści tych działów, popularyzujących wiedzę retoryczną.
b. Newsletter
Co miesiąc dr Ewa Modrzejewska wysyła newsletter z informacjami dotyczącymi działalności PTR, zapowiedziami konferencji, informacjami o nowościach wydawniczych. W
newsletterze pojawiają się też informacje o inicjatywach i osiągnięciach członków PTR, a także o wydarzeniach dotyczących retoryki. Obecnie na liście odbiorców newslettera jest
obecnie 213 osób.
c. Profil PTR na Facebooku
Za aktualizację treści na profilu odpowiada dr Ewa Modrzejewska i dr Anna Miłoszewska-Kiełbiewska. FB jest miejscem, gdzie zapowiadane są wydarzenia organizowane przez PTR
oraz promowane artykuły opublikowane w Res Rhetorica.
d. Profil PTR oraz RR na portalu Academia.edu
[https://independent.academia.edu/ResRhetoricajournal]
e. Od niedawna funkcjonuje także profil RR na Twitterze.
Dr hab. Agnieszka Budzyńska-Daca zorganizowała cykl warsztatów w ramach Klubu Debat PTR na Wydziale Polonistyki UW dla członków PTR.
VI. Finanse Polskiego Towarzystwa Retorycznego
Od maja 2014 r. funkcję skarbnika pełni dr Ewa Modrzejewska – odpowiada za rozliczanie przedsięwzięć i dokumentację PTR, wydatki i dyscyplinę budżetową, obsługę konta
bankowego, monitoruje składki, współpracuje z biurem księgowym, bierze udział w przygotowaniu wniosków grantowych.
1. Stan konta i bilans za 2020 rok
Polskie Towarzystwo Retoryczne na dzień 31 grudnia 2020 roku posiadało środki na rachunku bankowym w wysokości 39 617,03 zł.
Zgodnie ze sporządzonym sprawozdaniem finansowym za rok 2020 zakończyliśmy rok z zyskiem: 2 053,02 złotych.
2. Członkostwo i stan składek
1) W okresie sprawozdawczym w szeregi członków PTR przyjętych zostało 10 nowych członków.
2) Na podstawie par. 4 pkt 3 Statutu Polskiego Towarzystwa Retorycznego decyzją Zarządu Polskiego Towarzystwa Retorycznego z listy członków zostały skreślone 2
osoby z powodu niepłacenia składek członkowskich.
3) W 2020 r. z tytułu składek wpłynęło łącznie 5947,5 zł. W 2021 r. na dzień 30.04.2021 r. uregulowaną kwestię składek ma 35 członków – wpłynęło z tego tytułu 5010 zł.
4) Obecnie PTR liczy 59 członków.
3. Wydatki
PTR z budżetu pokrywa przede wszystkim stałe wydatki, do których należą: usługi hostingowe strony i certyfikaty bezpieczeństwa, utrzymanie domeny Retoryka.edu.pl (strona
towarzystwa) i ResRhetorica.com (strona czasopisma), koszty organizacji warsztatów i otwartych seminariów PTR (drobny catering, druk itp.), koszty biurowe (drobna poligrafia,
poczta itp.), opłaty bankowe (za dokonywane przelewy – 2,5 zł od przelewu polskiego, kilkadziesiąt złotych od przelewu zagranicznego), zewnętrzne usługi księgowe, które od kilku
lat prowadzi biuro rachunkowe Superata.
Ponadto PTR jako wydawca finansuje wydawanie recenzowanego czasopisma naukowego
„Res Rhetorica”, na co składają się następujące koszty:
- utrzymanie domeny Resrhetorica.com,
- usługi graficzne (m.in. łamanie pisma);
- opłata członkowska w stowarzyszeniu Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA) (75 euro/ rok), dzięki czemu „Res Rhetorica” ma dostęp do puli
identyfikatorów DOI.
Nadzwyczajnym kosztem poniesionym w roku 2020 były zewnętrzne usługi informatyczne, niezbędne do poprawnego działania czasopisma na platformie wydawniczej Open Journal System (OJS). Nawiązaliśmy kontakt z informatykiem, który miał do czynienia z tą tematyką i który zgodził się na preferencyjnych warunkach przenieść dane z serwerów i dostosować nową wersję OJS do naszych wymagań. Koszt tej usługi wyniósł niecałe 2,350 zł (wraz z podatkiem i ZUS-em).
Wydatki poniesione w 2020 r. opiewały na blisko 5000 złotych. Obecnie bilansują się one z rocznymi wpływami z tytułu składek członkowskich. W 2020 r. z powodów pandemii PTR nie organizowało żadnego wydarzenia, które generowałoby koszty organizacyjne. Niemniej warto wspomnieć, że w ramach zainicjowanego w 2019 r. i kontynuowanego w r. akademickim 2020/21 konkursu na najlepszą pracę dyplomową wykorzystującą metody retoryki planowane są koszty w tym związane z nagrodami (sfinansowanie – do kwoty 250 zł. – udziału laureata w przedsięwzięciu naukowym związanym z retoryką, np. w konferencji).