Retoryka w naukach o komunikacji społecznej i mediach

Jednym z wydarzeń 5. Kongresu Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej był panel dyskusyjny poświęcony paradygmatowi nauk o komunikacji społecznej i mediach. Inicjatorka i prowadząca spotkanie – prof. Iwona Hofman – Prezes Zarządu PTKS i Przewodnicząca Rady Towarzystw Naukowych PAN zaprosiła przedstawicieli kilku towarzystw naukowych do rozmów na temat opisu kształtu dyscypliny.

Lista panelistów:

Polskie Towarzystwo Komunikacji Społecznej – prof. Iwona Hofman
Polskie Towarzystwo Edukacji Medialnej – dr hab. Grzegorz Ptaszek
Polskie Towarzystwo Informacji Naukowej – prof. UJ dr hab. Diana Pietruch-Reizes
Polskie Towarzystwo Naukowe Prawa Prasowego – prof. Jacek Sobczak
Polskie Towarzystwo Retoryczne – dr hab. Agnieszka Budzyńska-Daca
Polskie Towarzystwo Bibliologiczne – dr Mikołaj Ochmański
Polskie Towarzystwo Badań nad Filmem i Mediami prof. SWPS – Barbara Głębicka-Giza
Polskiego Stowarzyszenie Public Relations – Emilia Zakrzewska.

Reprezentująca PTR dr hab. Agnieszka Budzyńska-Daca przedstawiła stanowisko Zarządu PTR w tej sprawie. Zostało ono sformułowane w liście do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego i NCN z 17 grudnia 2018 roku.

Naszym postulatem było wyróżnienie retoryki jako subdyscypliny (czyli „małej dyscypliny”) przy dyscyplinach ogólnych z zakresu nauk humanistycznych:

1) Językoznawstwo: subdyscyplina – retoryka

2) Literaturoznawstwo: subdyscyplina – retoryka

3) Filozofia: subdyscyplina – retoryka

i nauk społecznych:

4) Nauki o komunikacji społecznej i mediach: subdyscyplina – retoryka.

Należy dodać, że pod listem podpisało się ponad 100 badaczy i popularyzatorów retoryki z całej Polski, a także przedstawiciele kilku instytucji wspierającej przedstawioną propozycję.

Uwzględnienie retoryki na poziomie subdyscyplin dałoby jej szansę rozwoju, podejmowania problemów badawczych istotnych dla usamodzielnienia się dyscypliny, kształcenia doktorantów, pozyskiwania środków na badania naukowe dotyczące teorii, historii i praktyki retorycznej.

Zarząd PTR chciałby podkreślić, że zorganizowanie osobnej dyskusji na V Kongresie Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej nad statusem dyscyplin w łonie nauki o komunikacji społecznej i mediach stanowi ważny sygnał  zauważenia tożsamości „małych dyscyplin”. Możliwość uwzględnienia autonomii retoryki w ramach dyscypliny o komunikowaniu uważamy za odpowiedź na nasze oczekiwania. Popieramy wyodrębnienie badań retorycznych jako swoistych metodologicznie na gruncie tej nauki. Jednocześnie uważamy, że byłoby pożądane podobne otwarcie  dla obszarów subdyscyplinarnych w łonie innych nauk uznanych jako dyscypliny w nowej ustawie.

W trakcie rozmów podjęto też problem oceny polskich czasopism komunikologicznych. Uczestnicy panelu byli zgodni, że punktacja ta nie oddaje rzeczywistej wartości i wysokiej jakości merytorycznej pism. Stosowne pismo w tej sprawie z prośbą o ponowna weryfikację i korektę oceny ma być wkrótce wysłane do Ministerstwa.