Retoryka liczb

Redaktor numeru: Ewa Modrzejewska (e.modrzejewska@uw.edu.pl)

„Liczby nie kłamią”, „liczby mówią same za siebie” – wydaje się, że w potocznym rozumieniu istnieje podział między perswazyjnym językiem a neutralnymi, transparentnymi liczbami. Czy liczby mówią więcej niż słowa? Czy są wiarygodniejsze?

Liczby, dane ilościowe są zwykle postrzegane jako bezstronne i obiektywne, mają jednak potencjał perswazyjny i wykorzystywane są w dyskursie publicznym oraz prywatnym jako argumenty – niekoniecznie ad rem.

W antyku i średniowieczu kształcenie rozpoczynano od zagadnień skupionych wokół użycia języka w praktyce, tj. gramatyki, dialektyki i retoryki (trivium), by przejść do quadrivium, a więc rozważań na temat liczb, tj. arytmetyki, geometrii (liczb w przestrzeni), muzyki (liczb w czasie) i astronomii (liczb w ruchu). Wydaje się, że obowiązujący wciąż podział na to, co „werbalne”, i to, co „liczbowe”, skutkuje tym, że jesteśmy mniej krytyczni wobec danych cyfrowych niż argumentów słownych, a tym samym bardziej podatni na nieuprawnione argumentacje. Współczesny obywatel powinien mieć kompetencje oraz umiejętności związane zarówno z tradycyjnie rozumianymi naukami humanistycznymi, jak i ścisłymi.

Zapraszamy do refleksji i nadsyłania tekstów dotyczących m.in. następujących zagadnień zarówno w ich współczesnym, jak i dawnym kontekście:

• „Retoryka ilościowa” (“quantitative rhetoric”): perswazja i argumentacja z wykorzystaniem dowodów ilościowych;
• Kulturowe uwarunkowania retorycznego potencjału liczb, symbolika liczb;
• Graficzna wizualizacja danych liczbowych a wiarygodność przekazu;
• Retoryka liczb w reklamie, PR, propagandzie: między argumentacją, sofistyką a manipulacją;
• Retoryka liczb w (pseudo-)nauce;
• Retoryka liczb w religiach: funkcja i znaczenie;
• Retoryka w dziennikarstwie danych (data-driven journalism);
• Retoryka liczb w edukacji (jako element kompetencji informacyjnych i medialnych, statystycznych, umiejętności krytycznego myślenia);
• Retoryka w statystyce, wizualizacji danych, Big Data.

Daty

termin nadesłania tekstu: 31 lipca 2018 roku.

planowany termin publikacji: grudzień 2018 roku.