[Res Rhetorica] „Retoryka zdrowia i choroby w 'trosce o duszę’ u Platona oraz twórców Corpus Hermeticum”
 /  RR: polecane artykuły / [Res Rhetorica] „Retoryka zdrowia i choroby w 'trosce o duszę’ u Platona oraz twórców Corpus Hermeticum”
[Res Rhetorica] „Retoryka zdrowia i choroby w 'trosce o duszę’ u Platona oraz twórców Corpus Hermeticum”

[Res Rhetorica] „Retoryka zdrowia i choroby w 'trosce o duszę’ u Platona oraz twórców Corpus Hermeticum”

Doktor Aneta Tylak z Uniwersytetu Łódzkiego proponuje: Zadajmy za Platonem pytanie: „czy dusza ma coś takiego, co ją czyni złą”. Pytanie jest oczywiście retoryczne, odpowiedź musi być twierdząca. Duszę na drogę zła sprowadzają niesprawiedliwość (ἀδικία), rozpusta (ἀκολασία), tchórzostwo (δειλία) oraz brak rozumu (ἀμαθία) (Państwo 609b9-12).

Abstrakt

Już starożytni uznawali, że dusza jest najistotniejszym elementem człowieka. Sokrates twierdził, że to właśnie o duszę trzeba dbać, a nie o przyjemności ciała. Jego najsłynniejszy uczeń – Platon – wiele miejsca poświęcił w swoich dialogach pojęciu psyche, twierdząc między innymi, że „cnota byłaby zdrowiem, a zło chorobą duszy”. Pogląd ten, rozpowszechniony w późniejszych wiekach, zos­tał również przejęty przez autorów pism hermetycznych zgrupowanych w tak zwanym Corpus Hermeticum. Wymieniali oni dwie poważne choroby duszy, a mianowicie bezbożność oraz mniemanie, a jako ich źródło wskazywali między innymi przyjemność. Zarówno w przypadku dialogów Platona, jak i traktatów hermetycznych zawarte w nich zalecenia etyczne często wykorzystywały retoryczne porównania z obszaru medycyny, mające na celu obrazowe uzmysłowienie czytelnikom i słuchaczom konieczności właś­ciwej troski o duszę, prawidłowego zdiagnozowania jej „chorób” i wdrożenia odpowiedniej „terapii”. Nie bez znaczenia pozostawała dla nich także kwestia korelacji pomiędzy duszą i ciałem. Celem artykułu jest pokazanie, czym są choroby duszy według Platona oraz autorów pism zawartych w Corpus Hermeticum, jakie jest ich źródło i jakimi sposobami można je wyleczyć, a także próba odpowiedzi na pytanie, jaką rolę odgrywa ich zdaniem psyche w zdrowiu fizycznym człowieka.

 

Artykuł pochodzi z „Res Rhetorica”, Vol 10, No 4 (2023), pt. Retoryka w Skandynawii/Rhetoric in Scandinavia.

Redaktorzy numeru: Ewa Modrzejewska, Tommy Bruhn, Lisa S. Villadsen

Zobacz cały numer: https://resrhetorica.com/index.php/RR

 

(fot. Pixabay/geralt)

POLSKIE TOWARZYSTWO RETORYCZNE

Jako członkowie Towarzystwa reprezentujemy bardzo różne dyscypliny (m.in.: polonistykę, filologię klasyczną, neofilologię, językoznawstwo, historię, filozofię, socjologię). Są wśród nas doświadczeni badacze, jak i początkujący pracownicy nauki. Są teoretycy i praktycy, wykładowcy akademiccy, nauczyciele szkół średnich, pracownicy działów PR, logopedzi, specjaliści w dziedzinie komunikacji.

Subskrybuj newsletter

Subskrybując newsletter wyrażasz zgodę na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Polskie Towarzystwo Retoryczne (ul. Oboźna 8; 00-332 Warszawa) w celu otrzymywania informacji o działalności naukowej PTR. W każdej chwili przysługuje Ci prawo wglądu do Twoich danych oraz cofnięcia wyrażonej zgody.

KONTAKT

Ul. Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
(Instytut Polonistyki Stosowanej UW)

retoryka.ptr@gmail.com

Skip to content